به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی شیراز، در ادامه مجموعه گفت‌وگوهای «دانستنی‌های دارویی برای خانواده‌ها»، این بار موضوع گفت‌وگو به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کودکان اختصاص یافت. در این گفت‌وگو، دکتر مجتبی شفیعی خانی، متخصص داروسازی بالینی و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی شیراز، درباره ضرورت یا عدم ضرورت استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در عفونت‌های کودکان توضیحاتی ارائه داد.

دکتر شفیعی خانی در ابتدای گفت‌وگو با اشاره به نگرانی بسیاری از خانواده‌ها گفت: «بسیاری از والدین تصور می‌کنند هر تب، سرفه یا گلودرد در کودک باید با آنتی‌بیوتیک درمان شود؛ در حالی‌که بسیاری از موارد گلودرد دارای عامل ویروسی می باشند و نمیتوان تنها از روی علایم بالینی بین عامل ویروسی یا باکتری تفاوت قائل شد . مصرف بی‌مورد آنتی‌بیوتیک نه‌تنها کمکی به بهبود کودک نمی‌کند، بلکه خطر مقاومت میکروبی و حتی عوارض گوارشی را افزایش می‌دهد.»

وی در پاسخ به این پرسش که «چه زمانی آنتی‌بیوتیک واقعاً ضروری است؟» توضیح داد: «زمانی که شواهد بالینی یا آزمایشگاهی نشان دهد کودک دچار عفونت باکتریایی است؛ تشخیص این موارد باید توسط پزشک انجام شود و داروساز بالینی نیز می‌تواند در انتخاب نوع مناسب آنتی‌بیوتیک و تنظیم دوز، به‌ویژه در گروه های حساس سنی نظیر کودکان ، نقش مهمی ایفا کند.»

او در ادامه افزود: «انتخاب نوع آنتی‌بیوتیک در کودکان با بزرگسالان تفاوت‌های مهمی دارد. بسیاری از داروها مانند داکسی‌سیکلین، در برخی سنین توصیه نمی‌شوند. به همین دلیل، تعیین دوز باید بر اساس وزن کودک، شدت عفونت و عملکرد کلیوی و یا کبدی او انجام شود و این موضوع از مسئولیت‌های مهم داروساز بالینی در بیمارستان و داروخانه است.»

در بخش دیگری از گفت‌وگو، دکتر شفیعی خانی درباره تصورات اشتباه رایج گفت: «برخی والدین فکر می‌کنند اگر سرفه یا تب کودک بعد از یک یا دو روز بهتر نشود، باید آنتی‌بیوتیک شروع کنند. در حالی‌که در عفونت‌های ویروسی، بدن کودک معمولاً طی چند روز پاسخ درمانی می‌دهد. مصرف بی‌مورد داروهایی مثل آزیترومایسین یا سفیکسیم، علاوه بر ایجاد مقاومت دارویی، تعادل میکروبی روده را نیز به‌هم می‌زند و باعث اسهال، دل‌درد یا بی‌اشتهایی می‌شود.»

وی همچنین درباره نقش مهم داروساز در راهنمایی خانواده‌ها تأکید کرد: «داروساز می‌تواند علائم هشدار مانند تب مداوم بیش از ۴۸ ساعت، تنفس دشوار، بی‌حالی شدید، ادرار دردناک، را تشخیص دهد و والدین را به‌موقع به پزشک ارجاع دهد. تشخیص عفونت باکتریایی بدون ارزیابی بالینی اشتباه است و داروساز نقش مهمی در پیشگیری از مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک دارد.»

او در پایان یادآور شد: «آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی حیاتی‌اند، اما تنها زمانی مؤثر هستند که درست و در زمان مناسب استفاده شوند. والدین باید از مصرف خودسرانه دارو یا استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های باقی‌مانده در منزل خودداری کنند. مشورت با داروساز، بهترین راه برای اطمینان از مصرف ایمن دارو در کودکان است.»