دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز؛
دوز اشتباه، درمان اشتباه؛ خطاهای پنهان والدین در مصرف آنتی‌بیوتیک کودکان
به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی شیراز، در ادامه مجموعه گفت‌وگوهای «دانستنی‌های دارویی برای خانواده‌ها»، این بار موضوع گفت‌وگو به یکی از رایج‌ترین چالش‌های درمانی در کودکان اختصاص یافت: خطاهای والدین در دوزدهی آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی.
دکتر سها آزادی، متخصص داروسازی بالینی دانشکده داروسازی شیراز، با اشاره به حساسیت درمان کودکان توضیح داد:
«درمان آنتی‌بیوتیکی کودکان به دقت بسیار بالایی نیاز دارد. دوز دارو بر اساس وزن کودک، سن، نوع عفونت و عملکرد کلیه تعیین می‌شود. کوچک‌ترین خطا در اندازه‌گیری یا زمان‌بندی مصرف می‌تواند موجب شکست درمان، عوارض جدی و بروز مقاومت میکروبی شود.»
وی درباره یکی از رایج‌ترین خطاها افزود:
«برخی والدین به جای استفاده از سرنگ و پیمانه مدرج، از قاشق‌های چای‌خوری یا مرباخوری خانگی استفاده می‌کنند. حجم این قاشق‌ها استاندارد نیست و ممکن است دوز مصرفی تا نزدیک به دو برابر کمتر یا بیشتر از مقدار صحیح باشد.»
اشتباه دیگری که دکتر آزادی به آن اشاره کرد، آماده‌سازی نادرست پودر سوسپانسیون بود:
«افزودن آب خیلی گرم، یا به میزان کمتر یا بیشتر از خط نشانه و انجام نادرست مراحل آماده‌سازی، بر غلظت نهایی دارو تأثیر می‌گذارد و منجر به دریافت دوز نامناسب می‌شود. توصیه می‌کنیم روش صحیح آماده‌سازی سوسپانسیون آنتی‌بیوتیک را از داروساز جویا شوند.»
تکان ندادن کافی شیشه دارو نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد:
«سوسپانسیون‌های آنتی‌بیوتیک قبل از هر نوبت مصرف باید حداقل ۱۰ تا ۱۵ ثانیه تکان داده شوند. در غیر این صورت دوزهای اول بسیار رقیق و دوزهای آخر غلیظ و حتی خطرناک خواهد بود.»
او همچنین به اهمیت تنظیم دقیق فاصله زمانی بین دوزها اشاره کرد:
«مصرف سرساعت دوزهای آنتی‌بیوتیک اهمیت ویژه‌ای دارد. دو برابر کردن دوز بعدی در صورت فراموشی یک نوبت، اشتباه است و می‌تواند باعث افزایش ناگهانی غلظت دارو، مسمومیت و عوارض جانبی شود.»
قطع زودهنگام دارو یکی دیگر از اشتباهات رایج والدین است:
«بهبود ظاهری کودک به معنای ریشه‌کن شدن عفونت نیست و توقف زودهنگام دارو باعث رشد دوباره میکروب‌های مقاوم و طولانی‌تر شدن دوره بیماری می‌شود.»
استفاده از داروهای باقی‌مانده یا داروی کودک دیگر نیز می‌تواند خطرناک باشد:
«نوع عفونت، وزن کودک و شرایط نگهداری دارو ممکن است مناسب نباشد و این کار درمان ناقص، افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی و عوارض غیرضروری را به همراه دارد.»
دکتر آزادی درباره مخلوط کردن دارو با شیر، آبمیوه یا غذا نیز توضیح داد:
«مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها با لبنیات، آبمیوه و غذا تداخل دارد و می‌تواند اثر دارو را کاهش دهد. پیش از مخلوط کردن دارو با هر نوع مایع یا غذا، مشورت با داروساز ضروری است.»
در پایان گفت‌وگو، دکتر آزادی نقش داروساز را در پیشگیری از خطاهای دوزدهی پررنگ خواند:
«داروساز با آموزش صحیح، ارائه سرنگ مدرج، توضیح زمان‌بندی دقیق دوزها، بررسی نحوه آماده‌سازی سوسپانسیون و بیان علائم هشدار، می‌تواند ایمنی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را در کودکان به شکل قابل توجهی افزایش دهد.»
نظر دهید