به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی شیراز، با فرا رسیدن فصل سرما و افزایش بیماری‌های تنفسی، استفاده علمی از ترکیبات گیاهی با اثرات ضدالتهاب و ضدویروس اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. دکتر غزاله مصلح، متخصص داروسازی سنتی و عضو هیات علمی دانشکده داروسازی، در این زمینه توضیح دادند:

اکالیپتوس (Eucalyptus globulus) دارای ترکیبات فعالی مانند اوکالیپتول (1,8-cineole) است که بیش از ۸۰% روغن فرار آن را تشکیل می‌دهد و اثرات دارویی گسترده‌ای بر دستگاه تنفسی دارد. مطالعات بالینی نشان می‌دهد این ترکیبات می‌توانند التهاب مسیرهای تنفسی فوقانی را کاهش دهند، ترشح مخاط را کنترل کنند و اثرات آنتی‌میکروبی و ضدویروس بر برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها داشته باشند.

وی ادامه داد:

استفاده از اکالیپتوس به صورت بخور (استنشاق ۲ تا ۳ قطره روغن در آب جوش)، اسانس استاندارد یا محصولات دارویی موضعی، می‌تواند در کاهش علائم سرماخوردگی، گرفتگی بینی و سرفه‌های خفیف مؤثر باشد. با این حال، این گیاه برای همه افراد مناسب نیست و مصرف نادرست یا غلیظ آن می‌تواند خطرناک باشد، به ویژه در موارد مسمومیت که حتی چند قطره برای کودکان می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد (علائم: افت فشار خون، اختلالات گردش خون و خفگی)

هشدارهای دارویی

دکتر مصلح تأکید کرد:

                •             مصرف مستقیم اسانس غلیظ اکالیپتوس برای کودکان زیر ۲ سال، زنان باردار و شیرده (به دلیل عدم توصیه ایمنی و خطر سمیت) و بیماران با حساسیت‌های تنفسی توصیه نمی‌شود. نوزادان و کودکان کوچک نباید محصولات حاوی روغن را روی صورت خود بمالند، زیرا می‌تواند منجر به اسپاسم گلوتال یا برونش، حملات شبیه آسم یا حتی مرگ توسط خفگی شود.

                •             افراد مبتلا به آسم شدید، بیماری‌های ریوی، التهاب دستگاه گوارش، مجاری صفراوی یا بیماری‌های شدید کبدی باید پیش از استفاده با پزشک یا داروساز مشورت کنند.

                •             استنشاق یا مصرف مقادیر زیاد می‌تواند باعث تحریک مخاط بینی و ریه، سردرد، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال شود.

تداخلات دارویی

وی افزود:

اکالیپتوس ممکن است با داروهای تنفسی، داروهای ضدانعقاد و برخی مکمل‌ها و.. تداخل داشته باشد. در نتیجه، قبل از استفاده منظم، مشاوره با داروساز برای ارزیابی ایمنی و جلوگیری از تداخلات ضروری است.

توصیه علمی

دکتر مصلح در پایان جمع‌بندی کرد:

اکالیپتوس یک ترکیب طبیعی با اثرات دارویی شناخته‌شده بر سلامت تنفسی است، اما مصرف آن باید علمی، محدود و بر اساس اصول داروسازی سنتی و مدرن انجام شود. آگاهی از دوز مناسب، روش مصرف استاندارد و تداخلات احتمالی، کلید استفاده ایمن و مؤثر از این گیاه دارویی در فصل سرما است.