به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی شیراز، در ادامه مجموعه گفت‌وگوهای «دانستنی‌های دارویی برای خانواده‌ها»، این‌بار موضوع گفت‌وگو به یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام سلامت در دهه‌های اخیر اختصاص یافت: مقاومت میکروبی. در این گفت‌وگو، دکتر حسین نیک‌نهاد، عضو هیأت علمی گروه فارماکولوژی توکسیکولوژی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، درباره ماهیت این پدیده، علل گسترش آن و خطرات آینده توضیحاتی ارائه داد.

مقاومت میکروبی دقیقاً چیست؟

دکتر نیک‌نهاد در ابتدای گفت‌وگو توضیح داد: «مقاومت میکروبی زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها توانایی مقابله با داروهایی را پیدا می‌کنند که قبلاً در برابر آنها حساس بودند و از بین می رفتند. به بیان ساده، میکروب‌ها یاد می‌گیرند چگونه در مقابل دارو مقاومت کنند و زنده بمانند و تکثیر شوند. این پدیده باعث می‌شود درمان‌های معمول، دیگر اثربخش نباشند و درمان عفونت‌ها سخت‌تر شود و نیاز به مصرف مقدار و انواع داروهای آنتی بیوتیک بیشتری داشته باشد. متاسفانه بعضی میکروبها به اکثریت داروهای موجود مقاوم شده اند.

چرا این مقاومت به وجود می‌آید؟

وی افزود: مصرف غیراصولی و خودسرانه و تجویزهای غیر علمی آنتی‌بیوتیک‌ها مهم‌ترین عامل ایجاد مقاومت میکروبی است. زمانی که دارو به‌اندازه کافی یا در زمان درست مصرف نشود، باکتری‌های ضعیف از بین می‌روند اما باکتری‌های مقاوم باقی می‌مانند و تکثیر می‌شوند. این باکتری‌ها به‌مرور به آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر نیز واکنش نشان نمی‌دهند.

وی تاکید کرد که مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک در سرماخوردگی‌ها، قطع زودهنگام دوره درمان و استفاده از داروهای باقی‌مانده در خانه، از اصلی‌ترین دلایل این مشکل در جامعه هستند.

چرا مقاومت میکروبی آینده درمان بیماری های عفونی را تهدید می‌کند؟

دکتر نیک‌نهاد هشدار داد: «اگر مقاومت میکروبی کنترل نشود، حتی عفونت‌های ساده‌ای مانند عفونت گوش کودک، زخم پس از جراحی یا عفونت ادراری می‌توانند به بیماری‌های خطرناک و غیرقابل‌درمان تبدیل شوند. در چنین شرایطی، روش‌هایی مانند جراحی، شیمی‌درمانی، دیالیز یا پیوند عضو با خطرات جدی مواجه خواهند شد زیرا بدون آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر، کوچک‌ترین عفونت می‌تواند به مرگ منجر شود.»

آیا مقاومت میکروبی جهانی است؟

او خاطرنشان کرد: «این مشکل محدود به یک کشور یا گروه خاص نیست؛ سازمان جهانی بهداشت مقاومت میکروبی را یکی از ده تهدید بزرگ برای سلامت بشر معرفی کرده است. سفرهای بین‌المللی، مصرف آنتی‌بیوتیک در دامداری‌ها و انتقال سریع میکروب‌ها باعث شده این معضل به‌سرعت در سراسر جهان گسترش یابد.»

نقش داروساز در مقابله با مقاومت میکروبی

در ادامه گفت‌وگو، دکتر نیک‌نهاد به نقش مهم داروسازان اشاره کرد و گفت: «داروسازان با آموزش صحیح مصرف داروهای آنتی بیوتیک به بیماران و یادآوری زمان‌بندی دقیق مصرف دوزهای داروها، آموزش تکمیل دوره درمان و جلوگیری از ارائه خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها که از مسئولیت‌های اصلی داروسازان است، می توانند نقش مهمی در کاهش مقاومت میکروبی به داروها را ایفا نمایند. هر گفت‌وگو در داروخانه، فرصتی برای جلوگیری از یک مورد مقاومت میکروبی است.»

چه کاری از افراد جامعه برمی‌آید؟

او در پایان گفت‌وگو تأکید کرد: «بسیاری از مردم تصور می‌کنند مقاومت میکروبی یک مشکل بزرگ و غیرقابل‌کنترل است، در حالی‌که با چند اقدام ساده می‌توان جلوی گسترش آن را گرفت: مصرف آنتی‌بیوتیک فقط با تجویز پزشک، تکمیل کامل دوره درمان، رعایت بهداشت دست‌ها و واکسیناسیون منظم از عوامل مهم در کاهش مقاومت میکروبی می باشند.»/ پایان خبر