به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی شیراز، در ادامه مجموعه گفت‌وگوهای «دانستنی‌های دارویی برای خانواده‌ها»، این بار موضوع گفت‌وگو به پنومونی یا ذات‌الریه اختصاص دارد.
در این گفت‌وگو، دکتر افسانه وزین، متخصص داروسازی بالینی و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی شیراز، درباره ماهیت بیماری، علائم هشداردهنده، درمان دارویی و نقش داروساز در کنترل مؤثر این عفونت توضیحاتی ارائه داد.

دکتر وزین بیان کرد:
«پنومونی یک عفونت ریوی است که می‌تواند یکی از کیسه‌های هوایی (آلوئول‌ها) یا بخش‌های وسیع‌تری از ریه را درگیر کند. این بیماری ممکن است توسط باکتری، ویروس یا قارچ ایجاد شود و شدت آن از خفیف تا بسیار شدید متغیر است. تشخیص و درمان به‌موقع، نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود بیماران دارد.»

وی درباره نقش داروساز بالینی افزود:
«داروساز بالینی به تیم درمان کمک می‌کند تا انتخاب مناسب دارو، به‌ویژه آنتی‌بیوتیک، بر اساس نوع عامل بیماری‌زا، وضعیت ایمنی بیمار، محل ابتلا و مقاومت‌های دارویی انجام شود. همچنین پایش دارویی، بررسی تداخلات، تنظیم دوز در بیماران با مشکلات کلیوی یا کبدی و آموزش صحیح مصرف دارو از جمله مسئولیت‌های داروساز است. مصرف صحیح داروها می‌تواند از مقاومت میکروبی و عود مجدد بیماری جلوگیری کند.»

دکتر وزین با اشاره به علائم هشداردهنده تأکید کرد:
«در صورت مشاهده تب بالا یا مداوم، سرفه با خلط زرد، سبز یا خون‌آلود، تنگی نفس، درد قفسه سینه هنگام تنفس یا سرفه، و نیز ضعف یا گیجی به‌ویژه در سالمندان، باید فوراً به پزشک یا داروساز مراجعه شود.»

او درباره روند درمان گفت:
«در مواردی که پنومونی باکتریایی تشخیص داده می‌شود، پزشک معمولاً آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. انتخاب دارو به نوع باکتری، شرایط بیمار و مقاومت منطقه‌ای بستگی دارد. داروساز می‌تواند در تعیین دوز مناسب، مسیر مصرف (خوراکی یا تزریقی)، مدت درمان و پایش ایمنی داروها نقش مهمی ایفا کند. ضروری است بیماران دوره درمان را به‌طور کامل ادامه دهند، زیرا قطع زودهنگام دارو ممکن است باعث عود بیماری یا بروز مقاومت باکتریایی شود.»

وی در ادامه به نکات ایمنی دارویی اشاره کرد و گفت:
«بیماران باید درباره تمام داروهای مصرفی خود از جمله داروهای قلبی، دیابتی یا مسکن‌ها با داروساز مشورت کنند. در صورت بروز تهوع، اسهال، حساسیت پوستی، تورم یا تنگی نفس، باید سریعاً موضوع را اطلاع دهند. در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی یا کبدی نیز تنظیم دوز دارو بسیار ضروری است.»

به گفته دکتر وزین، پیشگیری نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد:
«تزریق واکسن‌های آنفلوآنزا و پنوموکوک طبق توصیه پزشک، شستن مرتب دست‌ها، اجتناب از تماس با افراد بیمار، ترک سیگار، پرهیز از آلودگی هوا، خواب کافی، تغذیه سالم و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند از بروز پنومونی جلوگیری کند.»

وی در پایان خاطرنشان کرد:
«در صورت ضعف ایمنی، انجام شیمی‌درمانی یا بروز علائم جدید، لازم است بیمار فوراً به پزشک مراجعه کند. همچنین اگر پس از چند روز درمان بهبودی حاصل نشد یا علائم بدتر شد، باید بررسی مجدد انجام گیرد. مشاهده خلط خون‌آلود یا تنگی نفس شدید نیز از نشانه‌های هشداردهنده است.

پنومونی بیماری جدی اما قابل کنترل است. با تشخیص به‌موقع، انتخاب درست دارو، پایش دقیق و آموزش مناسب، می‌توان درمان مؤثری را برای بیماران فراهم کرد. داروساز بالینی در این مسیر، نقشی محوری در انتخاب دارو، تنظیم دوز، بررسی عوارض و افزایش آگاهی بیماران ایفا می‌کند. در صورت هرگونه سؤال درباره داروها، حتماً از پزشک یا داروساز خود راهنمایی بگیرید.»