به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی شیراز، جلبک‌های دریایی تنها یک ماده غذایی ساده نیستند؛ آن‌ها منبع غنی از ترکیبات فعال با اثرات دارویی و بیوتکنولوژیک هستند که می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت بیماری‌ها داشته باشند. این ترکیبات شامل پلی‌ساکاریدهای زیستی، فیبرهای محلول، فیتوشیمیایی‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که از دیدگاه داروسازی، توانایی مهار التهاب، کاهش استرس اکسیداتیو و حمایت از عملکرد سیستم ایمنی را دارند.

پلی‌ساکاریدهای موجود در جلبک‌ها مانند فوکوئیدان و آلژینات، علاوه بر اثرات ضدالتهابی، می‌توانند با کاهش جذب چربی و کلسترول، به کنترل سطح قند خون و سلامت قلب و عروق کمک کنند. همچنین این ترکیبات نقش بالقوه‌ای در محافظت از سلول‌های کبد و کلیه و کاهش آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد دارند.

با وجود اثرات مفید، مصرف جلبک‌ها و عصاره‌های آن نیازمند دقت است. ترکیبات فعال جلبکی ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشند؛ برای مثال مصرف همزمان با داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین منجر به بروز تداخل در اثر دارو و تنظیم انعقاد خون میگردد. همچنین در بیماران با مشکلات تیروئیدی یا کسانی که نیاز به کنترل ید دارند، مصرف جلبک‌های حاوی ید بالا باید تحت نظر پزشک باشد.

استفاده از جلبک‌ها به صورت مکمل‌های استاندارد یا در فرمولاسیون‌های دارویی، باید بر اساس دوز دقیق، کیفیت محصول و منبع تأمین معتبر انجام شود. مصرف خودسرانه، دوز بالا یا محصولات نامطمئن ممکن است عوارض گوارشی، افزایش ید و واکنش‌های حساسیتی ایجاد کند.

از دیدگاه بیوتکنولوژی دارویی، ترکیبات جلبکی قابلیت استفاده در تولید داروهای ضدالتهاب، آنتی‌اکسیدان و مکمل‌های تقویتی را دارند و می‌توانند در طراحی داروهای نوین برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن، مانند دیابت، فشار خون بالا و اختلالات قلبی–عروقی، نقش داشته باشند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که استفاده هدفمند از جلبک‌ها می‌تواند به کاهش التهاب سیستمیک، محافظت از سلول‌ها و بهبود سلامت عمومی کمک کند، به شرطی که با دانش علمی و نظارت داروساز یا پزشک انجام شود.

آگاهی خانواده‌ها از ترکیبات فعال جلبکی، اثرات آن‌ها و هشدارهای مصرف، گام مهمی در بهره‌مندی از مزایای دارویی و غذایی این منابع طبیعی است و می‌تواند به پیشگیری از خطاهای مصرف و عوارض ناخواسته کمک کند.

 دکتر محمدحسین مروت، متخصص بیوتکنولوژی دارویی و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز