به گزارش روابط عمومی دانشکده داروسازی شیراز، در ادامه مجموعه گفت‌وگوهای «دانستنی‌های دارویی برای خانواده‌ها»، این بار موضوع گفت‌وگو به اهمیت مصرف صحیح منیزیم و نقش آن در حفظ سلامت عمومی اختصاص یافت. در این گفت‌وگو، دکتر علی‌محمد تمدن، داروساز و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی شیراز، درباره عملکرد حیاتی منیزیم، منابع تأمین طبیعی و ملاحظات مصرف ایمن آن توضیحاتی ارائه داد.

دکتر تمدن در ابتدا خاطرنشان کرد:
«منیزیم یکی از اساسی‌ترین عناصر معدنی برای حفظ سلامت و تعادل بدن محسوب می‌شود. این ماده در تولید انرژی، سنتز پروتئین، حفظ استحکام استخوان‌ها، تنظیم عملکرد طبیعی عضلات و اعصاب و همچنین تنظیم ضربان قلب نقش حیاتی ایفا می‌کند.»

میزان نیاز روزانه به این ماده حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم بوده که از طریق منابع غذایی طبیعی به‌ویژه اسفناج، بادام، غلات کامل، حبوبات، شکلات تلخ و آووکادو تأمین می‌شود.
در مواردی که سطح منیزیم خون از حد طبیعی پایین‌تر رود یا علائمی مانند گرفتگی عضلات، بی‌نظمی ضربان قلب و ضعف عمومی ظاهر شود، مصرف مکمل‌های منیزیم تحت نظارت پزشک ضروری است. این موضوع به‌ویژه برای گروه‌های پرخطری همچون بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲، بیماری‌های التهابی روده و مصرف‌کنندگان داروهای ادرارآور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی هشدار داد: «مصرف خودسرانه مکمل‌های منیزیم بدون نظارت پزشک می‌تواند با عوارض جدی همراه باشد.» از جمله این عوارض می‌توان به اختلالات گوارشی (اسهال، تهوع)، برهم خوردن تعادل الکترولیتی و افت فشار خون اشاره کرد. در موارد شدیدتر، کاهش رفلکس‌های عصبی، ضعف عضلانی و اختلالات قلبی نیز گزارش شده است.

این داروساز درباره انواع مکمل‌های منیزیم افزود:
«شناخت ترکیبات مختلف منیزیم و کاربرد تخصصی هرکدام ضروری است. منیزیم سیترات با قابلیت جذب سریع برای جبران کمبود منیزیم مناسب است، در حالی‌که منیزیم گلیسینات علاوه بر سازگاری بهتر با معده، در بهبود کیفیت خواب و کاهش سردردهای میگرنی مؤثر است. منیزیم مالات برای کاهش خستگی و بهبود عملکرد عضلات توصیه می‌شود و منیزیم بیس‌گلیسینات برای ورزشکاران جهت کاهش گرفتگی عضلات مفید است.
انواع دیگر شامل منیزیم اکسید و هیدروکسید برای مشکلات گوارشی، منیزیم کلرید و سولفات برای مصارف موضعی، و منیزیم ال-ترئونات برای تقویت حافظه و عملکرد شناختی کاربرد دارند. شکل تزریقی منیزیم نیز تنها در شرایط اورژانسی و تحت نظارت مستقیم پزشک مجاز است.»

دکتر تمدن با اشاره به هشدارهای دارویی تأکید کرد:
«بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی در معرض خطر تجمع منیزیم قرار دارند که می‌تواند حتی به ایست قلبی منجر شود. همچنین مصرف منیزیم در بیماران مبتلا به اختلالات عصبی-عضلانی مانند میاستنی گراویس نیازمند احتیاط ویژه است.»

وی درباره تداخلات دارویی افزود:
«منیزیم می‌تواند جذب برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای پوکی استخوان را کاهش دهد. از سوی دیگر، کمبود منیزیم در بدن می‌تواند خطر عوارض برخی داروهای قلبی را افزایش دهد. بنابراین توصیه می‌شود مکمل‌های منیزیم با فاصله حداقل دو ساعت قبل یا چهار ساعت پس از مصرف این داروها استفاده شوند.»

در پایان، دکتر علی‌محمد تمدن جمع‌بندی کرد:
«با وجود نقش حیاتی منیزیم در سلامت بدن، مصرف منطقی این ماده معدنی نیازمند توجه به سه عامل مهم است: انتخاب نوع مناسب مکمل، بررسی عملکرد کلیوی و در نظر گرفتن تداخلات دارویی.
مشورت با پزشک یا داروساز برای انتخاب بهترین نوع مکمل منیزیم و تعیین دوز ایمن آن، گامی ضروری برای بهره‌مندی از فواید این ماده و پیشگیری از عوارض ناخواسته است.»